Od początku XXI wieku, rynek Forex oraz rynek kontraktów różnic kursowych CFD przeżywają okres dynamicznego rozwoju. Inwestorzy skłaniają się ku tym rynkom przede wszystkim w poszukiwaniu wysokiej płynności, niskich kosztów transakcyjnych oraz możliwości spekulacji niezależnie od panujących na rynku trendów – w oczekiwaniu zarówno na wzrosty, jak i spadki cen instrumentów. Nieodłączną cechą rynku Forex i kontraktów CFD jest również mechanizm dźwigni finansowej, który czyni te rynki jeszcze ciekawszymi z perspektywy traderów. Dlatego też, warto sobie teraz zadać pytanie – czym jest dźwignia finansowa Forex i jak z niej odpowiednio korzystać.
Co to jest dźwignia finansowa Forex?
Dźwignia finansowa definicja (ang. financial leverage) – inaczej lewar, lewar Forex lub lewar finansowy – warto zacząć od krótkiego omówienia instrumentów finansowych, które tę dźwignię oferują. Mowa tu o kontraktach różnic kursowych CFD (ang. Contracts for Difference). Kontrakt różnicy kursowej – jak sama nazwa wskazuje – jest umową pomiędzy dwiema stronami, która zobowiązuje strony do rozliczenia różnicy pomiędzy ceną otwarcia i zamknięcia takiego kontraktu. Jeżeli inwestor kupił kontrakt CFD – mówi się wtedy, że zajął długą pozycję na danym instrumencie – a cena tego instrumentu pójdzie w górę – inwestor odnotuje zysk, dlatego że cena zamknięcia kontraktu, będzie wyższa niż cena jego otwarcia. W drugim przypadku, kiedy inwestor zdecyduje się sprzedać kontrakt CFD – zajmuje wtedy pozycję krótką – odnotuje on zysk, kiedy cena instrumentu spadnie, a cena zamknięcia kontraktu będzie niższa od ceny jego otwarcia.
Kontrakty CFD są instrumentami pochodnymi, co oznacza, że ich wartość zależy od instrumentu bazowego na który dany kontrakt został wystawiony. CFD same w sobie nie przenoszą na posiadacza kontraktu praw do aktywów bazowych – rozliczana jest wyłącznie różnice w cenie otwarcia i zamknięcia kontraktu. Oznacza to, że kontrakty CFD są instrumentami spekulacyjnymi, a zadaniem inwestora jest dokonanie analizy, w którym kierunku zmieni się jego cena. Istotną zaletą kontraktów różnic kursowych CFD jest szerokie spektrum aktywów bazowych, na które te instrumenty są oparte – Forex, towary, indeksy giełdowe, akcje czy kryptowaluty. Dzięki temu, z poziomu jednej platformy transakcyjnej, inwestor uzyskuje dostęp do niezwykle bogatej oferty produktowej i możliwość handlu na instrumentach z całego świata.
Czy jest jeszcze coś, o czym wcześniej nie wspomnieliśmy, niezwykle charakterystycznego dla kontraktów różnic kursowych CFD? Tak – jest to wspomniana już wcześniej dźwignia finansowa. Handel z dźwignią (ang. margin trading) – inaczej handel w oparciu o depozyt zabezpieczający – jest nieodłączną cechą handlu na rynku Forex i kontraktach CFD. Margin trading na tym, że inwestor w celu otwarcia pozycji musi posiadać jedynie część kapitału w stosunku do otwieranej na rynku pozycji. Ta część kapitału – zwana depozytem zabezpieczającym (ang. margin) – może stanowić jedynie ułamkową część pozycji inwestora na rynku i zależy od wysokości dźwigni, na której inwestor operuje. W praktyce dla inwestora oznacza to, że dzięki efektowi dźwigni finansowej, może on spekulować na rynku na pozycjach przekraczających jego kapitał własny nawet 30-krotnie, 100-krotnie czy 500-krotnie.
Dźwignia finansowa wzór – obliczanie dźwigni finansowej Forex
Prawidłowa kalkulacja dźwigni finansowej nie jest zadaniem trudnym. Jako, że dźwignia finansowa mówi inwestorowi ile razy jego pozycja rynkowa przekracza wielkość wniesionego przez niego depozytu zabezpieczającego, wzór dźwigni finansowej przedstawiać się będzie następująco:
Dźwignia finansowa = wielkość pozycji / depozyt zabezpieczający
Zgodnie z powyższym wzorem, jeżeli inwestor posiada na rynku otwartą pozycję o wartości 10 000 PLN, a jego depozyt zabezpieczający wynosi 100 PLN, dźwignia finansowa wyniesie 10 000 / 100 = 100. Interpretacja dźwigni finansowej równej 100 jest taka, że pozycje inwestora na rynku są lewarowane 100-krotnie – inwestor potrzebuje posiadać depozyt zabezpieczający w wysokości jedynie 1% posiadanej pozycji. Analogicznie, im wyższe lewarowanie pozycji na rachunku inwestora, tym mniejszy poziom depozytu zabezpieczającego, wymaganego dla otwarcia danej pozycji. Jeżeli inwestor pracuje na lewarze 200, dla otwarcia pozycji o nominale 10 000 PLN będzie potrzebować jedynie 50 PLN kapitału własnego na rachunku. Jako, że stopień dźwigni finansowej wyraża się jako stosunek kapitału inwestora do wielkości pozycji, przyjęło się mówić – Forex dźwignia 1:100 (lewar finansowy jeden do stu) lub 1:200 (dźwignia Forex jeden do dwustu).
Znając wielkość dźwigni finansowej na rachunku, inwestor w łatwy sposób jest w stanie obliczyć dwie wartości – maksymalną wielkość pozycji, którą może otworzyć na rachunku oraz wielkość depozytu, jaką musi posiadać, aby taką pozycję otworzyć. Obliczenia o których mówimy są dokonywane automatycznie przez platformę transakcyjną i nie ma potrzeby, aby inwestor dokonywał ich za każdym razem samodzielnie. Mimo to, warto wiedzieć, jak wygląda mechanizm dźwigni finansowej i skąd biorą się poszczególne wartości, które widzimy na platformie handlowej.
Dźwignia finansowa przykład oraz dźwignia finansowa interpretacja
Od 1. sierpnia 2018 roku w krajach Unii Europejskiej obowiązują regulacje Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ang. ESMA, European Securities and Markets Authority), które nałożyły maksymalny poziom dźwigni oferowanej przez brokerów zarejestrowanych w UE do 1:30. Dla inwestorów, którzy pracowali wcześniej na rynku z lewarem 1:100 oznacza to, że dla otwarcia tej samej pozycji rynkowej będą potrzebować 3-krotnie więcej środków, a inwestorzy inwestujący z lewarem 1:500 wymóg depozytowy wzrośnie prawie 17-krotnie. Czy wprowadzone limity dźwigni są korzystne dla inwestorów rynku Forex i CFD? Widać to dokładnie na poniższych przykładach:
Dźwignia finansowa przykład – EURUSD 1 lot dla dźwigni 1:500:
Otwarcie pozycji o nominale 1 lota (100 000 jednostek waluty bazowej, w tym przypadku 100 000 EUR) przy dźwigni 1:500 wymaga od inwestora wniesienia depozytu zabezpieczającego (margin) w wysokości jedynie 0.2% wartości kontraktu tj. w kwocie 200 EUR (0.2% x 100 000). Pracując na rachunku z dźwignią 1:500 inwestor otrzymuje niezwykle wysokie lewarowanie finansowe, umożliwiające otwieranie dużych pozycji rynkowych, dysponując niewielkim kapitałem własnym. Zarówno potencjalne zyski, jak i straty wynikające z wysokiego mechanizmu dźwigni finansowej będą miały istotny wpływ na rachunek inwestora
Dźwignia finansowa przykład – EURUSD 1 lot dla dźwigni 1:100:
Pozycja o nominale 1 lota dla EURUSD przy dźwigni 1:100 wymagać będzie od inwestora pokrycia depozytu zabezpieczającego (margin) w wysokości 1% wartości kontraktu tj. w kwocie 1000 EUR (1% x 100 000). Lewarowanie Forex jest w tym przykładzie w dalszym ciągu wysokie, gdyż inwestor otrzymuje możliwość spekulacji 100-krotnością swojego kapitału. Potencjalne zyski i straty są w ten sposób zwielokrotnione.
Dźwignia finansowa przykład – EURUSD 1 lot dla dźwigni 1:30:
Ta sama pozycja, którą posługiwaliśmy się w poprzednich przykładach tj. 1 lot na parze EURUSD przy dźwigni 1:30 wymagać będzie od inwestora wniesienia depozytu w wysokości 3.33% tj. w kwocie 3333.33 EUR (3.33% x 100 000). Pozycje inwestora są w dalszym ciągu zwielokrotnione, ale efekt dźwigni finansowej jest już znacznie mniejszy niż w przykładzie pierwszym i drugim, gdzie zastosowanie znajdowały dźwignia finansowa 1:100 oraz dźwignia finansowa 1:500.
Interpretacja dźwigni finansowej w powyższych przykładach jest intuicyjna – ta sama pozycja rynkowa o nominale 1 lota na EURUSD wymagać będzie od inwestora depozytu zabezpieczającego w kwocie, odpowiednio 200 EUR, 1000 EUR oraz 3333.333 EUR. Wielkość pozycji we wszystkich trzech przypadkach jest identyczna, zatem identyczna jest wartość jednego pipsa, która wynosi 10 USD. Dlaczego inwestor miałby zatem korzystać z niższego poziomu lewarowania, skoro wymagać to będzie posiadania więcej środków na rachunku? Regulacje ograniczające dźwignię do 1:30 obowiązują brokerów UE, ale nie znajdują zastosowania wobec brokerów operujących w innych jurysdykcjach – Australii oraz Szwajcarii. Inwestorzy poszukujący lewaru wyższego niż 1:30 powinni zatem rozważyć przeniesienie swojego rachunku do IC Markets lub IFM Trade (brokerzy australijscy) lub Dukascopy Bank (szwajcarski bank).
Dźwignia finansowa w Australii i Szwajcarii
Regulacje ESMA dotyczą jedynie brokerów Forex i CFD działających na terenie Unii Europejskiej. Oznacza to, że restrykcje ograniczające dźwignię do 1:30 dla Forex, 1:20 dla indeksów czy 1:10 dla towarów, nie dotyczą Australii oraz Szwajcarii. Wśród brokerów australijskich warto wziąć pod uwagę dwóch z nich – IC Markets oraz IFM Trade. Zarówno IC Markets, jak i IFM Trade do podmioty regulowane – posiadające licencję na wykonywanie działalności brokerskiej – będące pod nadzorem Australijskiej Komisji Papierów Wartościowych i Inwestycji ASIC (ang. Australian Securities and Investments Commission). Oznacza to, że działalność IC Markets oraz IFM Trade jest w pełni transparentna i spełnia najwyższe rynkowe standardy. IC Markets i IFM Trade oferują doskonałe warunki transakcyjne na rachunkach STP/ECN. Spready na głównych parach rozpoczynają się już od 0.0 pipsów przy niezwykle konkurencyjnych prowizjach. Oferta produktowa zawiera w sobie kontrakty CFD na Forex, indeksy giełdowe, towary i kryptowaluty. IFM Trade oferuje dostęp do rynku poprzez platformę MetaTrader, podczas gdy w IC Markets poza MetaTrader dostępny jest również cTrader. Procedura rejestracji rachunku jest intuicyjna, a dokumenty można przesłać drogą elektroniczną.
Poza Australią, wyższą dźwignię niż 1:30 znaleźć można u brokerów będących pod nadzorem szwajcarskiego regulatora rynków finansowych FINMA (ang. Swiss Financial Market Supervisory Authority). Takim brokerem – a właściwie bankiem, gdyż w Szwajcarii usługi dostępu do rynku Forex mogą być świadczone przez podmioty posiadające licencję bankową – jest Dukascopy Bank. Dukascopy Bank oferuje maksymalną dźwignię finansową na poziomie 1:200. Dzięki posiadaniu licencji bankowej, środki klientów zdeponowane w Dukascopy Bank podlegają ochronie szwajcarskiego bankowego funduszu gwarancyjnego i są chronione do równowartości 100 000 CHF. Jest to kwota zdecydowanie przewyższająca systemy rekompensat usług finansowych dostępnych w krajach Unii Europejskiej, które oferują ochronę do kwoty około 20 000 EUR. Dukascopy Bank oferuje dostęp do rynku poprzez doskonale znaną i cenioną przez inwestorów rynku Forex platformę MetaTrader oraz JForex. Spready w DukasCopy Bank rozpoczynają się już od 0.2 pipsa, a oferta produktowa zawiera między innymi kontrakty CFD na Forex, indeksy giełdowe, towary i metale. Wniosek o otwarcie rachunku można wypełnić i przesłać w pełni elektronicznie.
